Staan voor leven en dood I

Mijn motivatie voor deze bijdrage over het project ‘Staan voor leven en dood’ heeft meerdere kanten. Allereerst omdat dit project van de Antroposofische Vereniging in Nederland (AViN), dat nog aan het ontkiemen is, in dit prille stadium al in de Eindhovense ‘buitenwereld’ komt. Ook omdat het project bij veel AViN- leden nogal wat vragen oproept. Maar vooral omdat ik enorme kansen zie in dit project. Ik ga proberen duidelijk te maken aan AViN-leden en verder geïnteresseerden wat het dromende doel is van dit project. Wat ik hier schrijf is afgestemd met de initiatiefnemers van het project Dineke Oldenhof en Jaap van de Weg, en met de projectleider Heleen Weening.

Corona is de impuls geweest voor het ontstaan van dit project. Er werden vragen gesteld aan de AViN naar een antroposofische visie op deze ziekte. Zoals overal waren ook antroposofen onbekend met Corona en de aanpak hiervan. Langzaamaan ontstonden er ook binnen de AViN persoonlijke visies ,  maar samenhang hierin ontbrak. Er ontstonden polariserende meningen tot familieruzies toe, ook in antroposofische kring.

Nu moet ik misschien even iets uitleggen over antroposofie. Kort gezegd gaat de antroposofie ervan uit dat je als mens uit zowel een lichamelijke als een geestelijke component bestaat. Lichamelijk ben je geboren vanuit een erfelijkheidsstroom en verbonden met je voorouders; geestelijk ben je geboren met wat je vanuit vorige levens hebt opgebouwd, verbonden met jezelf en de geestelijke wereld. Op aarde komen deze stromen samen. Het geestelijke proces wordt in de antroposofie, en niet alleen daar, met karma aangeduid. Vanuit dit karma kies je je weg in dit leven en daaruit vorm je ook je hindernissen. Dit is heel kort geformuleerd. Aan alles in de kosmos wordt vanuit de geestelijke wereld gewerkt; de mens maakt deel uit van de kosmos. De titel van het project ‘Staan voor leven en dood’ is gekozen vanuit de overtuiging dat wanneer je het aardse leven alleen vanuit de fysieke werkelijkheid benadert, je op een dood spoor belandt. Dit merk je niet zo wanneer het leven gladjes verloopt, maar dat kun je vooral beleven tijdens cruciale levensmomenten: ontslag, overlijden, stoppen van een opleiding, failliet gaan, niet geplande zwangerschap en noem maar op. Je kunt dat ‘niet fysieke’, wanneer je er voor openstaat, ook in kleinere alledaagse gebeurtenissen gewaarworden: kijkend in de ogen van een baby, zingend in een koor, maar ook bij verliefd zijn.

Het karmische deel is in dit verband om de volgende reden belangrijk. Ieder heeft zijn eigen ‘rugzak’ en daarmee zijn eigen verhouding tot wat zich in de wereld voordoet. Ieder mens doet dat vanuit zijn eigen karmische weg met daarin zijn eigen kracht en zwakte, zijn eigen afkeer of enthousiasme en ook zijn eigen blinde vlekken. Je hebt een ander nodig om dat bij jezelf duidelijk te krijgen. Dit is een oproep aan ons allemaal: de ander te zien en te groeien aan elkaar. Antroposofen voelen een sterke relatie met wat Rudolf Steiner heeft ervaren en doorzien. Hij heeft een vergezicht gegeven: de bedoeling van het aardse bestaan is de ontwikkeling naar een planeet van Vrijheid en Liefde. De huidige wereld om ons heen toont het tegenbeeld. Maar we kunnen het wel als een aansporing zien dit te oefenen in onze directe omgeving. Daarbij kan de karmische gedachte behulpzaam zijn. Dit laatste vind ik belangrijk te noemen omdat het een rol kan spelen in het al dan niet slagen van het project – het feit dat ieder mens op zijn manier zoekende is en ieder mens zijn beperkingen en blinde vlekken heeft. Niemand kan jou vervangen, wisten de Kelten al. Dus hieruit zou je kunnen concluderen dat we elkaar heel erg nodig hebben.

Vanuit zovele verschillende karmische achtergronden ontstonden over Corona heel verschillende ‘waarheden’, ook onder de leden van de AViN.

Vanuit wetenschappelijke inzicht verandert onze kijk op het functioneren van ons lichaam voortdurend. Maar ook de mogelijkheid tot inzicht in ons karma en de geestelijke wereld verandert. Antroposofie kent naast het reguliere wetenschappelijk onderzoek dat voor iedereen bewezen kan worden, het geesteswetenschappelijk onderzoek dat een veel moeilijker en kwetsbaarder bewijsvoering heeft – veel tastender onderzoekt.

De gedachte ontstond dat het zo mooi zou zijn wanneer verschillende ingangen rond een bepaald onderwerp of thema – ook onderzoekende en/of kwetsbare inzichten – bij elkaar gebracht zouden kunnen worden. Dat heeft individuen, werkgroepen en ook studiecentra veel te bieden. Voor dit idee  gebruiken de initiatiefnemers de term ‘het vullen van de Schatkist’. Een Schatkist gevuld met teksten, namen van personen en groepen die zich in een specifiek thema hebben verdiept, ervaringen vanuit de vele werkgebieden, kunstzinnige presentaties als toneel en film en nog meer mogelijkheden. Ervaringen of ideeën die aanvankelijk heel klein lijken kunnen voor een ander van grote waarde zijn.

Hier in Eindhoven heeft in een kleine groep een verkennend gesprek met Heleen plaatsgevonden.

Tijdens deze bijeenkomst kwamen meerdere onderwerpen aan de orde, zoals het woon-zorg project vanuit de Christengemeenschap in samenwerking met Pallium, nabijheid ervaren in contact met dieren, een vraag hoe mensen voordat zij werkelijk in een burn-out raken ondersteund kunnen worden, hoe je echt in gesprek komt met een onbekende. De grote wens is dat ieder die zich hiertoe aangetrokken voelt, vanuit eigen inzichten, ervaringen en suggesties mee gaat werken aan het vullen van deze Schatkist. Zeker ook degenen die zich veelal op de achtergrond houden!

De initiatiefnemers van het project kwamen tot de conclusie dat dit project, dat in feite nooit klaar kan komen, een aantal fases nodig heeft om tot het voorlopige doel te leiden. Het project heeft als eerste dromend doel dat vanuit antroposofische gezichtspunten sneller en beter een betekenisvolle bijdrage geleverd kan worden aan wat zich in de samenleving voordoet.

Daarvoor is nodig:

Er wordt gewerkt aan:

Projectleider Heleen Weening wil alle opmerkingen, suggesties, vragen, enz. bij elkaar brengen:

Een van de onderwerpen voor deze Schatkist is meditatief onderzoek naar het leven na de dood.
Dit komt op 7 maart aan de orde tijdens de bijeenkomst van Antroposana in Eindhoven met Jaap van de Weg.
Hier vind je de informatie over de bijeenkomst.

Tineke Brantjes,